Dr. Soner ALTAŞ
Dünya Gazetesi, 6 Kasım 2021
Ülkemizde 3095 sayılı Kanuni Faiz ve Temerrüt Faizine İlişkin Kanun yürürlüğe girene kadar, Osmanlı döneminden kalan Murabaha Nizamnamesi önemli bir rol oynamış, adi işlerde bu Nizamname hükümleri, ticari işlemlerde ise mülga 6762 sayılı Türk Ticaret Kanunu hükümleri uygulanmıştır. Faiz hususu, aynı zamanda Türk Borçlar Kanunu’nda da düzenlenmiştir. Diğer yandan, mülga 6762 sayılı Türk Ticaret Kanunu’ndaki ticari işlerde faiz oranının serbestçe belirlenebilmesi ilkesi, 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nda da aynen muhafaza edilmiş, ayrıca yeni yasada ticari işletmeler arasında yapılan mal ve hizmet tedariki sözleşmelerinde temerrüde ve temerrüt faizine ilişkin özel düzenlemelere yer verilmiştir.
6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun 8’inci maddesine göre, ticari işlerde faiz oranı serbestçe belirlenir. Buna karşılık, 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun (TBK) 88’inci maddesinde anapara faizine ve 120’nci maddesinde temerrüt faizine üst sınırlar getirilmiştir. TBK’nın mezkûr hükümlerin ticari işlerdeki faiz oranlarına uygulanıp uygulanmayacağı hususu öğretide tartışmalı olmakla birlikte, bu konudaki baskın görüş ve Yargıtay’ın ilgili dairelerinin yerleşik hale gelmiş içtihatları, TBK’nın 88’inci ve 120’nci maddelerindeki sınırlamaların ticari işler bakımından uygulanabilirliğinin bulunmadığı yönündedir. Eğer ticari işlerde taraflar anapara ve temerrüt faiz oranını sözleşme ile belirlememişler ise, kanunî faiz oranı uygulanır. Ancak, eğer Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın önceki yılın 31 Aralık günü kısa vadeli avanslar için uyguladığı faiz oranı, kanuni faiz oranından fazla ise, arada sözleşme olmasa bile, ticari işlerde temerrüt faizi TCMB’nin belirlediği oran üzerinden istenebilir.
Öte yandan, TTK’nın 1530’uncu maddesinde ticari işletmeler arasında mal ve hizmet tedariki amacıyla yapılan işlemlerdeki temerrüt şartları ve uygulanacak temerrüt faiz oranı özel olarak düzenlenmiştir. Ticari işletmeler arasındaki mal ve hizmet tedariklerinde alacaklıya yapılan geç ödemelere ilişkin temerrüt faiz oranının sözleşmede öngörülmediği veya ilgili hükümlerin geçersiz olduğu hâllerde uygulanacak faiz oranı ve alacağın tahsili masrafları için talep edilebilecek asgari giderim tutarı Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası tarafından her yıl ocak ayında ilan edilmekte olup, 1 Ocak 2021 tarihinde itibaren uygulanacak olan temerrüt faizi oranı %18,25, giderim tutarı da 385 TL olarak belirlenmiştir.
TTK açısından anapara ve temerrüt faiz oranlarının ticari işlerin tarafları arasında serbestçe belirlenmesi esas olmakla birlikte, tarafların faiz oranlarını belirlerken ilgili mevzuatın emredici hükümlerine uygun hareket etmeleri ve özellikle Medeni Kanunu’n 2’nci maddesi çerçevesinde faiz oranını belirlemeleri önem arz etmektedir.
Kaynak: https://www.dunya.com/kose-yazisi/ticari-islerde-temerrut-faizi/638903