1 TEMMUZ 2012’DEN ÖNCE MEVCUT A.Ş. VE LİMİTEDLER TEK KİŞİLİK ŞİRKETE DÖNÜŞTÜRÜLEBİLİR Mİ?
Soner ALTAŞ
Dünya Gazetesi, 29 Haziran 2012
Soru: 1 Temmuz 2012 tarihinden sonra birden fazla ortaklı olan anonim ve limited şirketlerin pay devri ile tek kişilik şirkete dönüştürülebileceğini belirtmiştiniz. Bu dönüşümün 1 Temmuz 2012 tarihinden önce yapılması mümkün mü? 1 Temmuz 2012 tarihini beklememiz şart mı?
Cevap: Okurumuzun belirttiği gibi, önceki yazılarımızda, mevcut Türk Ticaret Kanunu’na göre kurulan anonim ve limited şirketlerin, 1 Temmuz 2012 tarihinden itibaren tek kişilik şirkete dönüşebileceklerini, bunun için diğer ortağın ya da ortakların esas sermaye paylarını/paylarını usulüne uygun bir şekilde şirkette kalacak ortağa devretmeleri, devri yedi gün içerisinde yazılı olarak anonim şirketlerde yönetim kuruluna, limited şirketlerde müdüre/müdür kuruluna bildirmeleri, yönetim kurulu ile müdürün/müdürler kurulun da yazılı bildirimi aldıkları tarihten itibaren yedi gün içerisinde “şirketin tek ortaklı bir anonim/limited şirket olduğunu, tek ortağın/paysahibinin adını, yerleşim yerini ve vatandaşlığını” ticaret siciline tescil ve ilan ettirmeleri gerektiğini belirtmiştik. Bu usul, 1 Temmuz 2012 tarihinden, yani yeni Türk Ticaret Kanunu’nun yürürlüğe girmesinden sonra, anonim ve limited şirketlerin tek ortaklı şirkete dönüştürülmesinde uygulanacaktır.
Peki, okurumuzun sorduğu gibi, 1 Temmuz 2012 tarihinden önce anonim ve limited şirketi tek ortaklı bir şirkete dönüştürmek mümkün müdür? Bu soruya, “fiilen mümkün ancak hukuken mümkün değil” diye cevap vermek daha doğru olacaktır. Zira, 6762 sayılı eski TTK’ya göre anonim şirkette en az beş paysahibi, limited şirkette ise en az iki ortağın bulunması yasal bir zorunluluktur ve eski TTK 1 Temmuz 2012 tarihine kadar yürürlükte olacaktır.
Buna karşılık, 6103 sayılı yeni TTK’nın Yürürlüğü ve Uygulama Şekli Hakkında Kanunda “Herhangi bir sebeple bir anonim şirketin tek pay sahibi ve bir limited şirketin tek ortağı olan gerçek veya tüzel kişi, bu Kanunun yürürlüğe girmesinden itibaren onbeş gün içinde, bu sıfatını, adını, adresini, vatandaşlığını, anonim şirketlerde yönetim kuruluna, limited şirketlerde müdüre veya müdürlere noter aracılığıyla bildirir.” denilmiştir. Yani, Yasa Koyucu, 1 Temmuz 2012 tarihinden önce anonim ve limited şirketin herhangi bir nedenle tek ortaklı/paysahipli şirkete dönüşmesini fiilen kabul etmiş, ancak bunun hukuken 1 Temmuz 2012 tarihinden sonra hüküm ifade edeceğini öngörmüştür.
Bu itibarla, halihazırda birden fazla paysahibi ve ortağı olan anonim ile limited şirketlerde, 1 Temmuz 2012 tarihinden önce paysahipliğinde ve ortaklıkta herhangi bir nedenle –ortağın ölümü, payını diğer ortağa devretmesi vb- bir boşalma olmuş ve ortak/paysahibi sayısı bire düşmüş olursa, yeni bir ortak/paysahibi arayışına girilmeden 1 Temmuz 2012 tarihi beklenir, bu tarihten itibaren on beş gün içinde de anonim şirketin tek pay sahibi ve limited şirketin tek ortağı olan gerçek veya tüzel kişi, şirketin tek ortağı olduğunu, adını, adresini, vatandaşlığını, anonim şirketlerde yönetim kuruluna, limited şirketlerde ise müdüre veya müdürlere noter aracılığıyla bildirir. Yönetim kurulu ve limited şirket müdürleri de yazılı bildirimi aldıkları tarihten itibaren yedi gün içerisinde “şirketin tek paysahipli/ortaklı olduğunu, tek paysahibinin/ortağın adını, yerleşim yerini ve uyrukluğunu” ticaret siciline tescil ve ilan ettirirler. Bu yükümlülüğün yerine getirilmemesi durumunda, doğacak zarardan, bildirimde bulunmayan pay sahibi/ortak ve tescil ve ilanı yaptırmayan yönetim kurulu ile limited şirket müdürleri sorumlu olurlar.