Bir önceki yazımızda, anonim şirketin yönetim kurulunun ortakları genel kurul toplantısına çağırmaması halinde ortakların hangi haklara sahip oldukları ve bu haklarını nasıl kullanacakları üzerinde durmuştuk. Anonim şirket haricindeki bir diğer şirket türü de limited şirkettir ve içinde bulunduğumuz dönem itibariyle limited şirketlerin de genel kurul toplantısı yapmaları gerekmektedir.

2016 yılı sonu itibariyle ülkemizde yaklaşık 775 bin limited şirket bulunmaktadır. Limited şirketin zorunlu organları genel kurul ve yönetim organıdır. Yönetim organından kasıt, müdür ve müdürler kuruludur. Limited şirkette bir müdür bulunabileceği gibi birden fazla müdür de bulunabilir. Eğer birden fazla müdür var ise, bunların bir kurul teşkil ettiği kabul edilir, bu kurula müdürler kurulu denir ve müdürlerden birisi şirket genel kurulu tarafından müdürler kurulu başkanı olarak atanır. Genel kurul ise limited şirket ortaklarının katılımıyla oluşur. Ortaklar, müdürlerin atanmaları, görevden alınmaları, ibraları, kârın dağıtımı, şirket sözleşmesinin değiştirilmesi, sermayenin artırılması, azaltılması, şirketin finansal tabloları ile yıllık faaliyet raporunun onaylanması gibi konuları genel kurul toplantılarında müzakere eder ve karara bağlarlar.

Limited şirketlerde genel kurul olağan ve olağanüstü olmak üzere iki şekilde toplanır. Olağan genel kurul toplantısının her yıl için hesap döneminin sona ermesinden itibaren üç ay içinde ve en az yılda bir defa yapılması gerekmektedir. Bu bağlamda, hesap dönemi takvim yılı olan limited şirketlerde 2016 yılına ait olağan genel kurul toplantıları en geç bu yılın Mart ayı sonuna kadar, özel hesap dönemi olan şirketlerde ise hesap döneminin bittiği günü izleyen ilk üç ay içinde yapılmak zorundadır. Genel kurul, yönetim organı gibi daimî bir organ değildir ve sermaye artırımı, birleşme, bölünme gibi istisnaî hallerde toplanan olağanüstü genel kurul toplantılarını hariç tutulacak olursa, limited şirket genel kurulunun yılda bir kez olağan olarak toplanması yasal yükümlülüklerin yerine getirilmesi açısından yeterli kabul edilmektedir.

TTK, limited şirketlerde genel kurulu “olağan” ve “olağanüstü” toplantıya davet etme görev ve yetkisini kural olarak şirket müdürüne, birden fazla müdür var ise müdürler kuruluna vermiştir. Peki, müdür veya müdürler kurulu bu görevi yerine getirmez ve genel kurulu toplantıya çağırmaz ise ne yapılır? Ki, uygulamada bu durumla sıklıkla karşılaşılmaktadır. Müdürler dışında kalan şirket ortakları hangi haklara sahiptir ve bu haklarını nasıl kullanabilirler? İşte bu yazımızda kısaca bu hakları izah etmeye çalışacağız.

Eğer şirkette birden fazla müdür var ise ve müdürler kurulunun devamlı olarak toplanamaması veya toplantı nisabının oluşmasına imkân bulunmaması hali mevcutsa ya da şirkette müdür yoksa, ortaklardan birisi mahkemeye müracaat edip izin almak suretiyle genel kurulu toplantıya çağırabilir.

Bu haller sözkonusu değil de, müdür veya müdürler kurulu genel kurulu toplantıya çağırmaktan kaçınıyor ise, bu durumda şirket sermayesinin en az yüzde onuna sahip olan ortak ya da ortaklar, gerektirici sebepleri ve gündemi yazılı olarak belirtmek koşuluyla müdürden veya müdürler kurulundan genel kurulu toplantıya çağırmasını isteyebilirler. Bu talep noter aracılığıyla yapılır. Ortakların çağrı veya gündeme madde konulmasına ilişkin bu talepleri müdür veya müdürler kurulu tarafından reddedildiği veya taleplerine yedi iş günü içinde olumlu cevap verilmediği takdirde, aynı ortaklar, şirket merkezinin bulunduğu yerdeki asliye ticaret mahkemesine başvurarak, genel kurulun toplantıya çağrılmasını talep edebilirler. Mahkeme genel kurul toplantısı yapılmasına gerek görür ise, genel kurul toplantısının gündemini düzenlemek ve Kanun hükümleri uyarınca çağrıyı yapmak üzere bir kayyım atar.

TTK’da limited şirket müdürlerinin genel kurulu toplantıya çağırmaması hali için herhangi bir cezaî yaptırım öngörülmemiş olmakla birlikte, Kanunun 636’ncı maddesinin ikinci fıkrasında “Uzun süreden beri şirketin kanunen gerekli organlarından biri mevcut değilse veya genel kurul toplanamıyorsa, ortaklardan veya şirket alacaklılarından birinin şirketin feshini istemesi üzerine şirket merkezinin bulunduğu yerdeki asliye ticaret mahkemesi, müdürleri dinleyerek şirketin durumunu Kanuna uygun hâle getirmesi için bir süre belirler, buna rağmen durum düzeltilmezse, şirketin feshine karar verir.” denilerek, genel kurul toplantısının uzun süreden beri yapılmamasının şirket ortaklarına ve alacaklılarına şirket aleyhine fesih davası açma hakkı vereceği hükme bağlanmıştır.

Ayrıca, limited şirket müdürleri, genel kurulu toplantıya çağırmadıkları için, TTK’nın 644’üncü maddesi uyarınca, kanundan ve şirket sözleşmesinden doğan yükümlülüklerini kusurlarıyla ihlâl ettiklerinden dolayı ortaya çıkabilecek doğrudan ve dolaylı zararlardan ötürü sorumlu olacaklar ve bu zararın tazmini için şirket, ortaklar ve alacaklılar dava açabilecektir. Bu nedenle, şirketin feshinin talep edilmesi ya da sorumluluklarının gündeme gelmesi gibi olumsuz bir netice ile karşılaşmamak için, limited şirket müdürlerinin, genel kurulu toplantıya çağırmaktan imtina etmemesi gerekir.

Son olarak bir hususa daha değinelim. Uygulamada ve TTK haricindeki bazı mevzuatta hala limited şirket genel kurulu için “ortaklar kurulu”, genel kurul kararı için de “ortaklar kurulu kararı” kavramları kullanılmaktadır. Bu kavramlar, eski Ticaret Kanunu’nda yer almakla birlikte, yeni Türk Ticaret Kanunu’nda, anonim şirketlerdeki gibi, “genel kurul” ibaresine yer verilmiştir. Yani, ortaklar kurulu diye yasal bir kavram artık bulunmamaktadır. Bu nedenle, uygulamada ve ilgili mevzuatta artık “ortaklar kurulu” diye bir kavram kullanmanın miadının dolduğunu, yeni yasal kavramı tercih etmenin daha doğru olacağını düşünmekteyiz.