YENİ DÖNEMDE GENEL KURUL GÜNDEMİNE NELER ALINMALIDIR?
Soner ALTAŞ
Mizantürk, 16 Ağustos 2013
Okurumuzdan aldığımız bir soruda deniliyor ki; 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nda anonim şirket genel kurul gündemine hangi hususların konulacağı gösterilmemiş. Genel kurulun gündemi nasıl belirlenecek? Hangi hususların genel kurul gündemine konulması gerekir? Bu konuda bir öneri de bulunabilir misiniz?
Bildiğiniz üzere, 6762 sayılı eski Ticaret Kanunu’nun 369. maddesinde, olağan genel kurulun gündemine konulması lazım gelen hususlar beş başlık altında sıralanmıştı. Uygulamada da anonim şirketler genel kurul gündemlerini, bazı ilavelerle, bu başlıkları esas alarak oluşturuyordu. Eski Ticaret Kanunu, gündemde yer almayan hususların müzakeresini yasakladığından dolayı, genel kurul gündeminde gösterilmeyen bir hususun toplantıda görüşülüp karara bağlanması mümkün değildi.
6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nda genel kurul gündeminde olacak hususlar başlıklar halinde sayılmamış, gündemin toplantıya çağıran tarafından belirlenmesi ilkesi benimsemiştir. Yani, TTK, eski Ticaret Kanunu’nun 369. maddesindeki gibi bazı konuların mutlak surette olağan genel kurul gündemine konulması şeklinde bir yaklaşımı benimsememiş, bu konuda tahdidî bir düzenleme getirmemiştir. Dolayısıyla, genel kurulun gündemi, genel kurulu toplantıya çağıran –yönetim kurulu, tasfiye kurulu, azlık ya da kayyım- tarafından belirlenecektir.
Peki, bu belirlemeyi neye göre yapacaktır? TTK’nın 409. maddesinin birinci fıkrasında genel kurulların olağan ve olağanüstü toplanacağı; olağan genel kurul toplantısının her faaliyet dönemi sonundan itibaren üç ay içinde yapılacağı belirtildikten hemen sonra “Bu toplantılarda organların seçimine, finansal tablolara, yönetim kurulunun yıllık raporuna, kârın kullanım şekline, dağıtılacak kâr ve kazanç paylarının oranlarının belirlenmesine, yönetim kurulu üyelerinin ibraları ile faaliyet dönemini ilgilendiren ve gerekli görülen diğer konulara ilişkin müzakere yapılır, karar alınır.” denilmiştir. Anılan hüküm, bu yönüyle, olağan genel kurul toplantılarında hangi hususların görüşülmesi ve karara bağlanması gerektiğinin de bir anlamda çerçevesini çizmektedir.
Bunun yanında, Gümrük ve Ticaret Bakanlığı tarafından hazırlanıp 28 Kasım 2012 tarihli ve 28481 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Anonim Şirketlerin Genel Kurul Toplantılarının Usul ve Esasları ile Bu Toplantılarda Bulunacak Gümrük ve Ticaret Bakanlığı Temsilcileri Hakkında Yönetmelik (Yönetmelik) ile olağan genel kurul gündeminde hangi hususların bulunacağı açıklığa kavuşturulmuştur. Bahsigeçen Yönetmeliğin 13üncü maddesinin birinci fıkrasına göre, olağan genel kurul toplantısının gündeminde sırasıyla şu hususlar bulunur:
- a) Açılış ve toplantı başkanlığının oluşturulması.
- b) Yönetim kurulunca hazırlanan yıllık faaliyet raporunun okunması ve müzakeresi.
- c) Denetçi raporlarının okunması.
ç) Finansal tabloların okunması, müzakeresi ve tasdiki.
- d) Yönetim kurulu üyelerinin ibrası.
- e) Kârın kullanım şeklinin, dağıtılacak kâr ve kazanç payları oranlarının belirlenmesi.
- f) Yönetim kurulu üyelerinin ücretleri ile huzur hakkı, ikramiye ve prim gibi hakların belirlenmesi.
- g) Faaliyet yılı içinde yönetim kurulu üyeliklerinde eksilme meydana gelmiş ve yönetim kurulunca atama yapılmış ise atamanın genel kurulca onaylanması.
ğ) Görev süreleri sona ermiş olan yönetim kurulu üyelerinin seçilmesi, şayet esas sözleşmede görev süreleri belirtilmemişse görev sürelerinin tespiti.
- h) Denetçinin seçimi.
ı) Lüzum görülecek sair hususlar[1].
Bu itibarla, yönetim kurulu, bahsigeçen konu başlıklarından gerekli olanları alarak ve varsa diğer konulara ilişkin hususları da ilave ederek genel kurulun gündemini belirleyebilecektir. Yönetim kurulu üç yıl için seçilmişse her genel kurulun gündemine yönetim kurulu üyelerinin seçimi hususunu koymak gereksiz olacaktır.
Eğer yönetim kurulu sadece esas sermaye artırımı hususunu görüşmek üzere genel kurulu olağanüstü toplantıya davet edecek ise, bu durumda gündem sadece bu konudan oluşacaktır.
Burada bir hususa daha değinmek gerekir. TTK da eski Ticaret Kanunu gibi gündemde bulunmayan hususların genel kurulda müzakere edilip karara bağlanmasını yasaklamıştır. Ancak, TTK, bu genel kurala bir istisna getirmiş ve yönetim kurulu üyelerinin görevden alınmalarını ve yenilerinin seçimini yılsonu finansal tablolarının müzakeresi maddesiyle ilgili saymıştır. Bunun anlamı şudur: yönetim kurulu üyelerinin görevden alınması hususunda bir gündem maddesi yer almasa dahi, genel kurul şirketin finansal performansından memnun kalmayıp finansal tabloları tasdik etmeyebilir ve sonuçtan sorumlu tuttuğu yönetim kurulunu görevden alabilir. Tabi, bu durumda yönetim kurulu üyeleri anılan genel kurul kararının iptalini mahkemeden isteyebilecekleri gibi kendilerine tazminat ödenmesi için dava da açabilirler.
[1] Lüzum görülen sair hususlar gündeme açıkça yazılmalıdır. Görüşülecek konu önceden tespit edilip gündeme yazılmadan, “lüzum görülecek sair hususlar” şeklinde bir gündem maddesi belirlenemez (Yönetmelik, m.13/f.2).