ESNAFLARIMIZIN BELGELERİNİ TTK’NIN 39. MADDESİNE GÖRE DÜZENLEMELERİ ZORUNLU MUDUR?
Soner ALTAŞ
Dünya Gazetesi, 30 Aralık 2013
Son günlerde bazı köşe yazılarında ve meslek odalarımızın üyelerini bilgilendirmeye dönük duyurularında, esnaflarımızın da, tacirlerimiz gibi, belgelerini 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun 39uncu maddesinin ikinci fıkrasına uyumlu hale getirmelerinin zorunlu olduğu yönünde bilgilere yer verilmekte, bu da 1 Ocak 2014 tarihine sayılı günlerin kaldığı bugünlerde milyonlarca esnafımızı tedirgin etmektedir.
Bilindiği üzere, 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun 39uncu maddesinin ikinci fıkrasına göre; tacirin işletmesiyle ilgili olarak düzenlediği ticari mektuplarda ve ticari defterlere yapılan kayıtların dayandığı belgelerde tacirin sicil numarasının (varsa MERSİS, yoksa ticaret sicili numarası), ticaret unvanının, işletmesinin merkezinin ve tacir internet sitesi oluşturma yükümlülüğüne tabi ise tescil edilen internet sitesinin adresinin gösterilmesi zorunludur. Bu yükümlülüğe uymayanlara 2014 yılında 2.2.40 TL idari para cezası verilecektir.
Dikkat edileceği üzere, anılan yükümlülük tacirleri kapsamaktadır. Tacir ise TTK’nın 12nci maddesinde “bir ticari işletmeyi, kısmen de olsa, kendi adına işleten kişi” olarak tanımlanmış, 16ncı maddesinde de “ticaret şirketleriyle, amacına varmak için ticari bir işletme işleten vakıflar, dernekler ve kendi kuruluş kanunları gereğince özel hukuk hükümlerine göre yönetilmek veya ticari şekilde işletilmek üzere Devlet, il özel idaresi, belediye ve köy ile diğer kamu tüzel kişileri tarafından kurulan kurum ve kuruluşlar ın tacir sayılacağı” belirtilmiştir. TTK’da ayrıca esnaf da tanımlanmış, 15nci maddede “ister gezici olsun ister bir dükkânda veya bir sokağın belirli yerlerinde sabit bulunsun, ekonomik faaliyeti sermayesinden fazla bedenî çalışmasına dayanan ve geliri 11 inci maddenin ikinci fıkrası uyarınca çıkarılacak kararnamede gösterilen sınırı aşmayan ve sanat veya ticaretle uğraşan kişi esnaftır.” denilmiştir. Anılan tanımdan hemen sonra ise “Ancak, tacirlere özgü 20 ve 53 üncü maddeler ile Türk Medenî Kanununun 950 nci maddesinin ikinci fıkrası hükmü bunlara da uygulanır.” hükmüne yer verilmiştir. Yani, esnaflara TTK’nın sadece ücret isteme hakkına ilişkin 20nci ve işletme adına ilişkin 53üncü maddesi uygulanacak, diğer hükümleri uygulanamayacaktır. TTK’nın 15inci maddesinin bu açık hükmü karşısında, esnafların da TTK’nın 39uncu maddesinin ikinci fıkrasına tabi olduğunu söylemek mümkün görülmemektedir.
Ayrıca, esnaf ve sanatkârlarımızın tabi olduğu 5362 sayılı Esnaf ve Sanatkarlar Meslek Kuruluşları Kanunu’nda da, esnaflarımızın TTK’nın 39uncu maddesine uyacaklarına dair bir yükümlülük bulunmamaktadır. Uzun lafın özeti, esnaf ve sanatkarlarımızın TTK’nın 39uncu maddesinin ikinci fıkrasına uymaları zorunlu değildir. Bu nedenle tedirgin olmalarına gerek yoktur.