BÜLTEN
(2015/13)
Şirket Kuruluşunda ve Sermaye Artırımında Yapılan Nakdi Ödemelerin Kurumlar Vergisi Matrahından İndirilmesi
| Tarih | : | 30/07/2015 |
| Sayı | : | 2015/13 |
| Konu | : | Yeni kurulan veya sermaye artırımına gider sermaye şirketlerindeki nakdi ödemelerin kurumlar vergisi matrahından indirilmesi hk. |
27 Mart 2015 tarihinde kabul edilen ve 7 Nisan 2015 tarihli, 29319 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 6637 sayılı Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’un 8inci maddesi ile 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 10 uncu maddesinin birinci fıkrasına aşağıdaki bent eklenmiştir:
“ı) Finans, bankacılık ve sigortacılık sektörlerinde faaliyet gösteren kurumlar ile kamu iktisadi teşebbüsleri hariç olmak üzere sermaye şirketlerinin ilgili hesap dönemi içinde, ticaret siciline tescil edilmiş olan ödenmiş veya çıkarılmış sermaye tutarlarındaki nakdi sermaye artışları veya yeni kurulan sermaye şirketlerinde ödenmiş sermayenin nakit olarak karşılanan kısmı üzerinden Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası tarafından indirimden yararlanılan yıl için en son açıklanan “Bankalarca açılan TL cinsinden ticari kredilere uygulanan ağırlıklı yıllık ortalama faiz oranı” dikkate alınarak, ilgili hesap döneminin sonuna kadar hesaplanan tutarın %50’si.
Bu indirimden, sermaye artırımına ilişkin kararın veya ilk kuruluş aşamasında ana sözleşmenin tescil edildiği hesap döneminden itibaren başlamak üzere izleyen her bir dönem için ayrı ayrı yararlanılır. Sonraki dönemlerde sermaye azaltımı yapılması hâlinde azaltılan sermaye tutarı indirim hesaplamasında dikkate alınmaz.
Bu bent hükümlerine göre hesaplanacak indirim tutarı, nakdi sermayenin ödendiği ay kesri tam ay sayılmak suretiyle hesap döneminin kalan ay süresi kadar hesaplanır. Matrahın yetersiz olması nedeniyle ilgili dönemde indirim konusu yapılamayan tutarlar, sonraki hesap dönemlerine devreder. Bu bendin uygulanmasında sermaye şirketlerine nakit dışındaki varlık devirlerinden kaynaklananlar dâhil olmak üzere, sermaye şirketlerinin birleşme, devir ve bölünme işlemlerine taraf olmalarından veya bilançoda yer alan öz sermaye kalemlerinin sermayeye eklenmesinden kaynaklanan ya da ortaklar veya bu Kanunun 12 nci maddesi kapsamında ortaklarla ilişkili olan kişilerce kredi kullanılmak veya borç alınmak suretiyle gerçekleştirilen sermaye artırımları, indirim hesaplamasında dikkate alınmaz.
Bu bentte yer alan oranı, şirketlerin aktif büyüklükleri, ortaklarının hukuki niteliği, çalışan personel sayıları ve yıllık net satış hasılatlarına göre veya sermayenin kullanıldığı yatırımdan elde edilen gelirlerin kurumun esas faaliyeti kapsamında olmayan faiz, kâr payı, kira, lisans ücreti, menkul kıymet satış geliri gibi pasif nitelikli gelirlerden oluşmasına göre ya da sermayenin kullanıldığı yatırımların teşvik belgeli olup olmadığına veyahut makine ve teçhizat veya arsa ve arazi yatırımları için sermayenin kullanıldığı alanlar itibarıyla ya da bölgeler, sektörler ve iş kolları itibarıyla ayrı ayrı sıfıra kadar indirmeye veya %100’e kadar artırmaya; halka açık sermaye şirketleri için halka açıklık oranına göre %150’ye kadar farklı uygulatmaya Bakanlar Kurulu yetkilidir.”
Anılan bentte yer alan %50 oranını, farklı kriterler itibarıyla ayrı ayrı sıfıra kadar indirme veya %100’e kadar artırma; halka açık sermaye şirketleri için halka açıklık oranına göre % 150’ye kadar farklı uygulatma hususunda Bakanlar Kurulu’na yetki verilmiştir. Bakanlar Kurulu da, indirim oranlarının ne şekilde uygulanacağını, 30 Haziran 2015 tarihli ve 29402 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 2015/7910 sayılı Kararname ile belirlemiştir.
Anılan mevzuat hükümler ışığında, getirilen düzenlemeye dair hususlar aşağıda başlıklar halinde belirtilmiştir.
1) İndirimden hangi şirketler faydalanacaktır?
İndirimden sadece sermaye şirketleri faydalanabilecektir.
Ancak, sermaye şirketi statüsünde olsalar dahi, finans, bankacılık ve sigortacılık sektörlerinde faaliyet gösteren kurumlar ile kamu iktisadi teşebbüsleri indirimden faydalanamayacaktır.
Ayrıca, sermaye şirketi sayılmamaları nedeniyle kollektif ve adi komandit şirketler ile kooperatifler de anılan indirimden faydalanamayacaktır.
Türk Ticaret Kanunu’nun 124. maddesine göre; anonim, limited ve sermayesi paylara bölünmüş komandit şirket sermaye şirketi sayılmaktadır. 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 2nci maddesinin birinci fıkrasında ise; Türk Ticaret Kanunu hükümlerine göre kurulmuş olan anonim, limited ve sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketler ile benzer nitelikteki yabancı kurumların sermaye şirketi olduğu, Sermaye Piyasası Kurulu’nun düzenleme ve denetimine tâbi fonlar ile bu fonlara benzer yabancı fonların da sermaye şirketi sayılacağı hükme bağlanmıştır.
Dolayısıyla, indirim imkanından;
– Anonim, limited ve sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketler,
– Yukarıda sayılanlarla benzer nitelikteki yabancı kurumlar,
– Sermaye Piyasası Kurulu’nun düzenleme ve denetimine tâbi fonlar ile bu fonlara benzer yabancı fonlar
yararlanabilecektir.
2) İndirim imkanı hangi ödemeleri kapsamaktadır?
İndirimin kapsamına;
– Anonim, limited ve sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketlerin ilgili hesap dönemi içinde, ticaret siciline tescil edilmiş olan ödenmiş veya çıkarılmış sermaye tutarlarındaki nakdi sermaye artışları,
– Yeni kurulan anonim, limited ve sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketlerde ödenmiş sermayenin nakit olarak karşılanan kısmı
girmektedir. Nakdi sermayenin şirketin banka hesabına ödenmesi ve bankadan alınacak yazı ile tevsik edilmesi şarttır.
Aynî sermaye ile şirket kurulması veya sermaye artırımına gidilmesi ise indirimin kapsamı dışında tutulmuştur.
3) İndirim imkanından hangi sermaye artırımları faydalanamamaktadır?
İndirimden yararlanacak sermaye şirketleri yönünden; nakit dışındaki varlık devirlerinden kaynaklananlar dâhil olmak üzere,
– Sermaye şirketlerinin birleşme, devir ve bölünme işlemlerine taraf olmalarından kaynaklanan sermaye artırımları,
– Bilançoda yer alan öz sermaye kalemlerinin sermayeye eklenmesinden kaynaklanan sermaye artırımları,
– Ortaklar veya Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 12nci maddesi kapsamında ortaklarla ilişkili olan kişilerce kredi kullanılmak veya borç alınmak suretiyle gerçekleştirilen sermaye artırımları
indirim hesaplamasında dikkate alınamayacaktır
4) İndirim oranı nedir? Nakdi sermaye ödemeleri kurumlar vergisi matrahından hangi oranlarda indirilecektir?
Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 10. maddesinin birinci fıkrasının (ı) bendinde genel indirim oranı % 50 olarak belirlenmiştir. Bununla birlikte, bentte yer alan %50 oranını, farklı kriterler itibarıyla ayrı ayrı sıfıra kadar indirme veya %100’e kadar artırma; halka açık sermaye şirketleri için halka açıklık oranına göre % 150’ye kadar farklı uygulatma hususunda Bakanlar Kurulu’na yetki verilmiştir.
30 Haziran 2015 tarihli ve 29402 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 2015/7910 sayılı Kararname ile de;
– Genel indirim oranı,
– Payları borsada işlem gören halka açık sermaye şirketlere ilişkin indirim oranı,
– Nakit olarak artırılan sermayeyi yatırımlarda kullanan şirketlere ilişkin indirim oranı,
– İndirim oranının sıfır olarak uygulanacağı şirketler ve haller
olmak üzere 4 farklı indirim oranı belirlenmiştir.
4-a) Genel İndirim Oranı
Genel indirim oranı % 50’dir.
4-b) Payları Borsada İşlem Gören Halka Açık Şirketlere İlişkin İndirim Oranı
Genel indirim oranına; payları borsada işlem gören halka açık sermaye şirketlerinden, indirimden yararlanılan yılın sonu itibarıyla, Merkezi Kayıt Kuruluşu A.Ş. nezdinde borsada işlem görebilir nitelikte pay olarak izlenen payların nominal tutarının ticaret siciline tescil edilmiş olan ödenmiş veya çıkarılmış sermayeye oranı;
– % 50 ve daha az olanlar için 25 puan (yani % 75),
– % 50‘nin üzerinde olanlar için 50 puan (yani, % 100)
ilave edilmek suretiyle indirim uygulanacaktır.
4-c) Nakit Artırılan Sermayeyi Yatırım Teşvik Belgeli Yatırımlarında Kullanan Şirketlere İlişkin İndirim Oranı
Nakdi olarak artırılan sermayenin, yatırım teşvik belgeli üretim ve sanayi tesisleri ile bu tesislere ait makine ve teçhizat yatırımlarında ve/veya bu tesislerin inşasına tahsis edilen arsa ve arazi yatırımlarında kullanılması durumunda, yatırım teşvik belgesinde yer alan sabit yatırım tutarı ile sınırlı olmak üzere 25 puan ilave edilmek suretiyle, yani % 75 olarak indirim uygulanacaktır.
4-d) İndirim Oranının Sıfır Olarak Uygulanacağı Şirketler ve Haller
Aşağıda sayılan şirketlerde veya hallerde indirim oranı yüzde sıfır (% 0) olarak uygulanacaktır:
– Gelirlerinin % 25 veya fazlası, faiz, kâr payı, kira, lisans ücreti, menkul kıymet satış geliri gibi pasif nitelikli gelirlerden oluşan sermaye şirketleri,
– Aktif toplamının % 50 veya daha fazlası bağlı menkul kıymetler, bağlı ortaklıklar ve iştirak paylarından oluşan sermaye şirketleri,
– Artırılan nakdi sermayenin başka şirketlere sermaye olarak konulan veya kredi olarak kullandırılan kısmı,
– Arsa ve arazi yatırımı yapan sermaye şirketlerinde arsa ve arazi yatırımına tekabül eden kısım.
– 09.03.2015 tarihinden 01.07.2015 tarihine kadar olan dönemde, sermaye azaltımına gidilmiş olması halinde, 01.07.2015 tarihinden sonra artırılan sermaye tutarının azaltılan sermaye tutarına tekabül eden kısım.
Yani, yukarıda belirtilen konumda olan veya halleri taşıyan sermaye şirketleri indirim imkanından faydalanamayacaktır.
5) Kurumlar Vergisi Matrahından İndirilecek Tutar Nasıl Hesaplanacaktır?
Kurumlar vergisi matrahından indirilecek tutar aşağıdaki formül yardımıyla hesaplanacaktır:
Kurumlar Vergisi Matrahından İndirilecek Tutar = (Nakden Ödenen Sermaye Tutarı x Bankalarca Açılan TL Cinsinden Ticari Kredilere Uygulanan Ağırlıklı Yıllık Ortalama Faiz Oranı) x Süre (Hesap Döneminin Kalan Ay Süresi /12) x İndirim oranı
6) İndirim Hangi Dönemin Vergi Matrahına Uygulanacaktır?
Kurumlar Vergisi Kanununun 10 uncu maddesinin birinci fıkrasının (ı) bendinde belirtilen indirimden, sermaye artırımına ilişkin kararın veya ilk kuruluş aşamasında ana sözleşmenin tescil edildiği hesap döneminden itibaren başlamak üzere izleyen her bir dönem için ayrı ayrı yararlanılır. Sonraki dönemlerde sermaye azaltımı yapılması hâlinde azaltılan sermaye tutarı indirim hesaplamasında dikkate alınmaz.
Hesaplanacak indirim tutarı, nakdi sermayenin ödendiği ay kesri tam ay sayılmak suretiyle hesap döneminin kalan ay süresi kadar hesaplanır.
7) Matrah yetersizliği Nedeniyle İlgili Dönemde İndirilemeyen Tutarlar Ne Olacaktır?
Matrahın yetersiz olması nedeniyle ilgili dönemde indirim konusu yapılamayan tutarlar, sonraki hesap dönemlerine devreder.
8) Uygulama 2015 yılında yapılan nakdi sermaye ödemelerini kapsamakta mıdır?
Söz konusu düzenleme 1 Temmuz 2015 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Dolayısıyla, 1 Temmuz 2015 tarihinden itibaren; ticaret siciline tescil edilmiş olan ödenmiş veya çıkarılmış sermaye tutarlarındaki nakdi sermaye artışları ile yeni kurulacak sermaye şirketlerinde ödenmiş sermayenin nakit olarak karşılanan kısmı indirim hesabında dikkate alınacaktır. 1 Temmuz 2015 tarihinden önce yapılan nakdi sermaye ödemeleri indirimden faydalanamayacaktır.
