BAĞIMSIZ DENETİMİN KAPSAM VE İÇERİĞİ DEĞİŞECEK Mİ?
Soner ALTAŞ
Dünya Gazetesi, 31 Mayıs 2012
1 Temmuz 2012 tarihinde yürürlüğe girecek olan 6102 sayılı yeni Türk Ticaret Kanunu’nun anonim ve limited şirketler için öngördüğü en önemli yeniliklerden ve yükümlülüklerden birisi bağımsız denetimdir. 2013 yılından itibaren uygulanacak olan bağımsız denetim ile birlikte anonim ve limited şirketlerin hesap ve işlemleri şirket dışından uzman denetçilere denetlettirilecektir. Bağımsız denetimin yaptırılmaması durumunda ise şirketin finansal tabloları ve yıllık faaliyet raporu düzenlenmemiş hükmünde sayılacaktır. Yeni TTK, bağımsız denetimin; envanterler de dâhil olmak üzere finansal tabloların; yönetim kurulunun/müdürlerin yıllık faaliyet raporlarının ve varsa riskin erken teşhisi ve yönetimi komitesinin yönetim kuruluna/müdürlere vereceği raporların denetimini kapsamasını ve denetimin bağımsız denetim kuruluşları ile yeminli malî müşavir ve serbest muhasebeci malî müşavir unvanına sahip olan meslek mensupları tarafından yapılmasını öngörmektedir.
Yeni TTK ile getirilen düzenleme kısaca bu olmakla birlikte, bağımsız denetimin kapsamının ve içeriğinin önümüzdeki günlerde değişmesi mümkündür. Bunu söylerken, yeni TTK’da Haziran ayında yapılacağı belirtilen bir değişikliği değil, 6300 sayılı Kanun ile getirilen bir yetkiyi kastediyoruz. Tahminimizce, bu değişiklik birçok kişinin dikkatini dahi çekmedi. Hatırlanacağı üzere, Bakanlar Kurulu, 6/4/2011 tarihli ve 6223 sayılı Kanunun verdiği yetkiye dayanarak, 26/9/2011 tarihli ve 660 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu’nun kurulmasını kararlaştırmıştı. Kurumun ve bünyesindeki kurulun görev ve yetkileri ise anılan KHK’nın özellikle 9. maddesinde belirtilmişti. İşte 10 Mayıs 2012 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan 6300 sayılı Kanunun 6. maddesi ile Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurulu’na 660 sayılı KHK’da yer almayan bir yetki daha verildi. 6300 sayılı yasa ile tanınan bu yetkiye göre, Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurulu, değişik işletme büyüklükleri, sektörler ve kâr amacı gütmeyen kuruluşlar için Türkiye Muhasebe Standartlarından ve ulusal denetim standartlarından farklı düzenlemeler yapabilecek; bundan daha da önemlisi bağımsız denetimin kapsamını ve içeriğini belirleyebilecektir.
660 sayılı KHK’nın ilk halinde “Denetim standartları ve bağımsız denetimle ilgili olarak diğer kanunlarda yer alan hükümlerin bu Kanun Hükmünde Kararnameye aykırılık teşkil eden hükümleri uygulanmaz.” hükmüne yer verilerek 660 sayılı KHK ile getirilen düzenlemeler 6102 sayılı yeni TTK’nın bağımsız denetime ilişkin hükümlerinden öncelikli hale getirilmiş ve yeni Türk Ticaret Kanunu’nun denetçiye ilişkin hükümlerine ilave koşullar ihdas edilmiş idi. Örneğin; yeni TTK’da denetçi olmak için YMM ve SMMM unvanına sahip olmak yeterli görüldüğü halde, 660 sayılı KHK’da bağımsız denetçi olmak için Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurulu’na tescil olma ve Kurum tarafından yetkilendirme şart koşulmuştu.
Şimdi de 6300 sayılı Kanun ile Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurulu’na bağımsız denetimin kapsamını ve içeriğini belirleme konusunda yetki verilmiş oldu. Kurul, bu belirlemeyi yaparken, 6102 sayılı yeni Türk Ticaret Kanunu’nun hükümlerini mi esas alır, yoksa bunların kapsamını daraltır ya da genişletir mi veyahut içeriğe ilişkin nasıl bir belirleme yapar, bu sorular, konuya ilişkin ikincil düzenlemeler yayımlanmadığından halihazırda muallaklığını korumaktadır. Umarız, Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu, konuya ilişkin ikincil düzenlemelerini bir an önce yayımlar ve bu konudaki soru işaretlerini ortadan kaldırır.