BAĞIMSIZ DENETÇİ TARAFINDAN DÜZENLENECEK OLAN GÖRÜŞ YAZILARI-2
Soner ALTAŞ
Dünya Gazetesi, 22 Aralık 2011
Yeni Türk Ticaret Kanunu gereği bağımsız denetçiler tarafından düzenlenecek olan görüş yazılarından olumlu görüş yazısına bir önceki yazımızda değinilmişti. Bu yazımızda ise sınırlı olumlu ve olumsuz görüş yazıları ele alınacaktır.
Yeni TTK ile denetçiye “çekinceleri varsa, olumlu görüş yazısını sınırlandırma” olanağı getirilmektedir. Sınırlı olumlu görüş yazısı, aslında olumlu bir yazıdır. Bu yazı denetçinin vardığı sonucun büyük oranda olumlu olduğunu ifade eder. Ancak, sınırlandırılmış olumlu görüş, finansal tabloların şirketin yetkili kurullarınca düzeltilebilecek aykırılıklar içerdiği ve bu aykırılıkların tablolarda açıklanmış sonuca etkilerinin kapsamlı ve büyük olmadığı durumlarda verilebilecektir. Türkiye Muhasebe Standartları gereği gibi uygulanmış olup da, sadece bazı sonucu değiştirmeyen veya etkilemeyen aykırılıklar varsa; temel hatalar, aldatmalar, hileler, aykırılıklar, peçelemeler, gizlemeler, başka türlü göstermeler mevcut değilse; belgesiz kayıt yapılmamışsa, dayanak belgeler sahte değilse, envanterle oynanmamışsa; aykırılıklar önemli tutarlara varmayan, ihmâl edilebilen tahsil/tahakkuk ilkesi benzeri uygulamalardan, iskontolardan, değer düzeltmelerinden hatta aktifleştirmelerden doğuyorsa, sınırlı olumlu görüş verilebilir.
Olumsuz görüş yazısı ise, şirketin yılsonu finansal tabloları ile yıllık raporunun Türkiye Muhasebe Standartları ile Kanuna (YTTK) ve/veya esas sözleşmenin finansal raporlama hükümlerine uygun olmadığını ifade eder. Bu tür görüş yazısı, şirket yöneticilerin sorumluluğuna dayanak oluşturan bir belge olarak kabul edilebilir. Denetçinin olumsuz görüş yazısı vermesi halinde, söz konusu finansal tabloların sonuçlarına dayanılarak hiçbir karar alınamaz.
Denetçi tarafından olumsuz görüş yazısı verilmesi, şirket yöneticileri ile şirket açısından çok ağır sonuçlar da doğuracaktır. Zira, olumsuz görüş verilen durumlarda;
– Genel kurul, söz konusu finansal tablolara dayanarak, özellikle açıklanan kâr veya zarar ile doğrudan veya dolaylı bir şekilde ilgili olan bir karar alamayacak,
– Yönetim kurulu, görüş yazısının kendisine teslimi tarihinden itibaren dört iş günü içinde, genel kurulu toplantıya çağıracak ve görevinden toplantı gününde geçerli olacak şekilde istifa edecek,
– Genel kurul yeni bir yönetim kurulu seçecek,
– Yeni yönetim kurulu altı ay içinde, kanuna, esas sözleşmeye ve standartlara uygun finansal tablolar hazırlatacak ve bunları denetleme raporu ile birlikte genel kurula sunacaktır.
Yaptırımı özellikle şirket yönetimi açısından son derece ağır olduğundan, denetçinin, ancak büyük ve geniş kapsamlı aykırılıkların bulunması ve kesin delillere dayanması halinde olumsuz görüş yazısı vermesi gerekliliği öne çıkmaktadır.